خطبه189
[189]
ومن خطبة لمولانا أميرالمؤمنين على بن أبي طالب صلوات الله عليه
[في الايمان ووجوب الهجرة] [أقسام الايمان]
فَمِنَ الاِِْيمَانِ مَا يَكُونُ ثَابِتاً مُسْتَقِرّاً فِي الْقُلُوبِ، وَمِنْهُ مَا يَكُونُ عَوَارِىي بَيْنَ الْقُلُوبِ وَالصُّدورِ، إِلَى أَجَلٍ مَعْلُومٍ، فَإِذَا كَانَتْ لَكُمْ بَرَاءَةٌ مِنْ أَحَدٍ فَقِفُوهُ حَتّى يَحْضُرَهُ الْمَوْتُ، فَعِنْدَ ذَلِكَ يَقَعُ حدُّ الْبَرَاءَةِ. [وجوب الهجرة] وَالْهِجْرَةُ قَائِمَةٌ عَلَى حَدِّهَا الاََْوَّلِ مَا كَانَ لله تعالى فِي أَهْلِ الاََْرْضِ حَاجَةٌ مِنْ مُسْتَسِرِّالاَُْمَّةِوَمُعْلِنِهَا، لاَ يَقَعُ اسْمُ الْهِجْرَةِ عَلَى أَحَدٍ إلاَّ بِمَعْرِفَةِ الْحُجَّةِ في الاََْرْضِ، فَمَنْ عَرَفَهَا وَأَقَرَّ بِهَا فَهُوَ مُهَاجِرٌ، وَلاَ يَقَعُ اسْمُ الاِسْتِضْعَافِ عَلَى مَنْ بَلَغَتْهُ الْحُجَّةُ فَسَمِعَتْهَا أُذُنُهُ وَوَعَاهَا قَلْبُهُ. [صعوبة الاِيمان]
إِنَّ أَمْرَنا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ، لاَ يَحْتَمِلُهُ إِلاَّ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللهُ قَلْبَهُ لِلاِِيمَانِ، وَلاَ يَعِي حَدِيثَنَا إِلاَّ صُدُورٌ أَمِينَةٌ، وَأَحْلاَمٌرَزِينَةٌ. [علم الوصي]
أَيُّهَا النَّاسُ، سَلُوني قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُوني، فَلاَََنَا بِطُرُقِ السَّماءِ أَعْلَمُ مِنِّي بِطُرُقِ الاََْرْضِ، قَبْلَ أَنْ تَشْغَرَ بِرِجْلِهَافِتْنَةٌ تَطَأُ فِي خِطَامِهَاوَتَذْهَبُ بِأَحْلاَمِ قَوْمِهَا.
189
سخنى از آن حضرت(ع)
گونهاى از ايمان است كه ثابت است و در درون دلها جايگزين و گونهاى است كهميان دلها و سينهها عاريت است تا آن روز معلوم[يعنى مرگ]،پس هرگاه خواستيداز كسى بيزارى جوييد، تامل كنيد تا زمان مرگش فرا رسد.اينجاست مرز بيزارىجستن با مرز بيزارى نجستن.
هجرت از ضلالتبه هدايت همانگونه،كه واجب بود باز هم واجب است.
خداوند را به مردم روى زمين نيازى نيست،چه آنان كه ايمان خويش پنهان دارند وچه آنان كه آشكار كنند.نام مهاجر بر كسى ننهند مگر آنكه حجتخداى بر روىزمين را بشناسد،پس، هر كه او را شناخت و به او اقرار آورد مهاجر است.و ناممستضعف بر كسى كه خبر حجتخدا به او برسد و به گوش خود بشنود و در دلشجاى گيرد،صادق نباشد.
حقيقت امر ما سخت است و بر مردم سخت آيد.كسى آن را نتواند برداشت مگربنده مؤمنى كه خدا قلبش را براى ايمان آزموده است و حديث ما را فرا نگيرد جزسينههاى امين و خردهاى استوار.
اى مردم از من بپرسيد پيش از آنكه مرا نيابيد[كه ما به راههاى آسمان داناتريم ازراههاى زمين].و پيش از آنكه فتنه چونان اشترى گريخته از صاحب خود گام برداردو مهار خود زير پاى درنوردد و خردمندان را سرگردان سازد.