خطبه151
[151]
ومن خطبة له عليه السلام
[يحذر من الفتن] [الله ورسوله]
[وَأَحْمَدُ اللهَ] وَأَسْتَعِينُهُ عَلَى مَدَاحِرِالشَّيْطَانِ وَمَزَاجِرِهِ، وَالاِعْتِصَامِ مِنْ حَبَائِلِهِ وَمَخَاتِلِهِ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، وَنَجِيبُهُ وَصَفْوَتُهُ، لاَ يُؤَازَى فَضْلُهُ، وَلاَ يُجْبَرُ فَقْدُهُ، أَضَاءَتْ بِهِ الْبِلاَدُ بَعْدَ الضَّلاَلَةِ الْمُظْلِمَةِ، وَالْجَهَالَةِ الْغَالِبَةِ، وَالْجَفْوَةِ الْجَافِيَةِ، وَالنَّاسُ يَسْتَحلُّونَ الْحَرِيمَ، وَيَسْتَذِلُّونَ الْحَكِيمَ، يَحْيَوْنَ عَلَى فَتْرَةٍ وَيَمُوتُونَ عَلَى كَفْرَةِ! [التحذير من الفتن]
ثُمَّ إِنَّكُمْ مَعْشَرَ الْعَرَبِ أَغْرَاضُ بَلاَيَا قَدِ اقْتَرَبَتْ، فَاتَّقُوا سَكَرَاتِ النِّعْمَةِ، وَاحْذَرُوا بِوَائِقَالنِّقْمَةِ، وَتَثَبَّتُوا فِي قَتَامِ الْعِشْوَةِ وَاعْوِجَاجِ الْفِتْنَةِ عِنْدَ طُلُوعِ جَنِينِهَا، وَظُهُورِ كَمِينِهَا، وَانْتِصَابِ قُطْبِهَا، وَمَدَارِ رَحَاهَا. تَبْدَأُ فِي مَدَارِجَ خَفِيَّةٍ، وَتَؤُولُ إِلَى فَظَاعَةٍ جَلِيَّةٍ، شِبَابُهَاكَشِبَابِ الْغُلاَمِ، وَآثَارُهَا كَآثَارِ السِّلاَمِ
يَتَوَارَثُهَا الظَّلَمَةُ بالْعُهُودِ! أَوَّلُهُمْ قَائِدٌ لاَِخِرِهِمْ، وَآخِرُهُمْ مُقْتَدٍ بأَوَّلِهِمْ، يَتَنَافَسُونَ في دُنْيا دَنِيَّةٍ، وَيَتَكَالَبُونَ عَلى جِيفَةٍ مُرِيحَةٍ وَعَنْ قَلِيلٍ يَتَبَرَّأُ التَّابِعُ مِنَ الْمَتْبُوعِ، وَالْقَائِدُ مِنَ الْمَقُودِ، فَيَتَزَايَلُونَبِالْبِغْضَاءِ، وَيَتَلاَعَنُونَ عِنْدَ اللِّقَاءِ.
ثُمَّ يَأْتِي بَعْدَ ذلِكَ طَالِعُ الْفِتْنَةِ الرَّجُوفِ وَالْقَاصِمَةِ الزَّحُوفِ فَتَزِيغُ قُلُوبٌ بَعْدَ اسْتِقَامَةٍ، وَتَضِلُّ رِجَالٌ بَعْدَ سَلاَمَةٍ، وَتَخْتَلِفُ الاََهْوَاءُ عِنْدَ هُجُومِهَا، وَتَلْتَبِسُ الاَْرَاءُ عِنْدَ نُجُومِهَا مَنْ أَشْرَفَ لَهَا قَصَمَتْهُ، وَمَنْ سَعَى فِيهَا حَطَمَتْهُ، يَتَكَادَمُونَفِيهَا تَكَادُمَ الْحُمُرِ فِي الْعَانَةِ قَدِ اضْطَرَبَ مَعْقُودُ الْحَبْلِ، وَعَمِيَ وَجْهُ الاََْمْرِ، تَغِيضُفِيهَا الْحِكْمَةُ، وَتَنْطِقُ فِيهَا الظَّلَمَةُ، وَتَدُقُّتك أَهْلَ الْبَدْوِ بِمِسْحَلِهَا وَتَرُضُّهُمْبِكَلْكَلِهَا يَضِيعُ فِي غُبَارِهَا الْوُحْدَانُئك، وَيَهْلِكُ فِي طَرِيقِهَا الرُّكْبَانُ، تَرِدُ بِمُرِّ الْقَضَاءِ، وَتَحْلُبُ عَبِيطَ الدِّمَاءِ…ك، وَتَثْلِمُ مَنَارَ الدِّينَ وَتَنْقُضُ عَقْدَ الْيَقِينِ، يَهْرُبُ مِنْهَا الاََْكْياسُ وَيُدَبِّرُهَا الاََْرْجَاسُ مِرْعَادٌ مِبْرَاقٌ، كَاشِفَةٌ عَنْ سَاقٍ! تُقْطَعُ فِيهَا الاََرْحَامُ، وَيُفَارَقُ عَلَيْهَا الاِِسْلاَمُ! بَرِيُّهَا سَقِيمٌ، وَظَاعِنُهَا مُقِيمٌ!
منها:
بَيْنَ قَتِيلٍ مَطْلُولٍ وَخَائِفٍ مُسْتَجِيرٍ، يَخْتِلُونَ بِعَقْدِ الاََيمَانِوَبِغُرُورِ الاِِْيمَانِ؛ فَلاَ تَكُونُوا أَنْصَابَالْفِتَنِ، وَأَعْلاَمَ الْبِدَعِ، وَالْزَمُوا مَا عُقِدَ عَلَيْهِ حَبْلُ الْجَمَاعَةِ، وَبُنِيَتْ عَلَيْهِ أَرْكَانُ الطَّاعَةِ، وَاقْدَمُوا عَلَى اللهِ مَظْلُومِينَ، وَلاَ تَقْدَمُوا عَلَيْهِ ظَالِمِينَ، وَاتَّقُوا مَدَارِجَ الشَّيْطَانِ وَمَهَابِطَ الْعُدْوَانِ، وَلاَ تُدْخِلُوا بُطُونَكُمْ لُعَقَالْحَرَامِ، فَإِنَّكُمْ بِعَيْنِمَنْ حَرَّمَ عَلَيْكُم الْمَعْصِيَةَ، وَسَهَّلَ لَكُمْ سُبُلَ الطَّاعَةِ.
خطبه 151
در اين خطبه،مردم را از فتنهها بر حذر مىدارد، خدا و رسول او
و ستايش مىكنم خدا را و از او يارى مىجويم براى دور كردن و طرد شيطان، و براىاجتناب از طنابها و وسائل حيلهگريهاى آن پليد، و شهادت مىدهم بر اينكه خداوندىجز آن خداى يگانه نيست، و شهادت مىدهم به اينكه محمد[صلى الله عليه و آله و سلم]بنده و فرستاده، و پسنديده و برگزيده او است، هيچ كسى در فضيلتبا او برابرى نتواندكرد و فقدانش قابل جبران نخواهد بود، جوامع بشرى بعد از گمراهى تاريك، و جهالتىكه بر همه غالب بود و خشونتى بسيار سخت،بوسيله او روشن گشت، در آنهنگام مردممحرمات را حلال مىشمردند، و انسان حكيم را پست و خوار، مىنمودند.در دورانبىعلم و معرفت و دور از دين و فرهنگ زندگى مىكردند و بر كفر و تباهى مىمردند. و، سپس شما طائفه عرب نشانهگاه بلاها و گرفتاريها هستيد كه نزديك شده است.
بترسيد از مستىهاى نعمت، و بر حذر باشيد از سختىهاى عذاب و انتقام، و قدم ثابت
نماييد در تاريكىهاى غبار شبهه، و انحرافات فتنه در هنگام بروز باطن، و ظهورپنهانى و بر پا گشتن قطب و گرديدن آسياى آن، فتنه از راههاى پنهانى بحركتدر مىآيد، و به رسوايى و شناعت و زشتى آشكار منتهى مىگردد، نشو و نماى فتنهمانند نشو و نماى جوان زيبا و دلربا است، و آثار آن،همانند آثار سنگها است كه[اگر بجاى زده شود باقى ميماند]، ستمكاران فتنه را با عهد و پيمانهايى كه با يكديگرمىبندند،بيكديگر واگذار مىكنند، اولين شخص يا اشخاص فتنهگر فرمانده آخريناشخاص فتنهجو است و آخرين آنان،از اولين آنان پيروى مىكند، آن فتنهانگيزاندرباره دنياى پستبا يكديگر به رقابتبر مىخيزند و مانند سگان بر سر اين مردارمتعفن،با هم به ستيزه مىپردازند. و در اندك زمان پيرو از پيشرو و برائتخواهد جست و فرمانبر از فرمانده، آنان با عداوت و كينهتوزى از يكديگر جدامىشوند و همديگر را با لعنت ديدار مىكنند، سپس طلايه فتنه اضطرابانگيز و شكنندهو خزنده[از راه]مىرسد، پس دلهايى كه پيش از آن با استقامتبودند،مىلغزند، ومردانى پس از سلامت نفس گمراه مىگردند، در آن هنگام كه فتنه هجوم بياورد،هوىو خواهشها مختلف شود، و آراء و نظريات در موقع بروز آن مشتبه گردد، هر كسكه بآن فتنه نزديك شود،او را مىبرد و مىشكند، و كسى كه در آن تلاش كند،او رامحو و نابود مىسازد، مردمان در آن فتنه يكديگر را همانند خران وحشى در گله بادندانهايشان يكديگر را بيازارند، در آن فتنه طناب بسته اسلام مضطرب، و حقيقتامر تاريك و مبهم مىگردد، در آن آشوب،حكمت،فروكش مىكند،و ظلمتبهسخن گفتن در مىآيد، آن فتنه باديهنشينان را با تيشه و وسيله تراش مىسايد ومىتراشد، و با سينه خود آنها را مىكوبند و نرم مىكنند، تك روان در غبار آن فتنههاتباه شوند، و سواران در راه آن به هلاكت افتند، يا قضاى تلخ در آيد، و خونهاى گرمبدوشد، و خراب كند منار (نشانها و علائم) دين را، و يقين محكم را بشكند، مردم هوشيار و با كياست از آن فرار كنند و مردم پليد به تدبير و مديريت آن برخيزند، رعد وبرق بسيار براه بيندازد، و به شدت عرض اندام نمايد، خويشاونديها در آن فتنه از همبگسلد، و بر مبناى آن،از اسلام دورى گزيده شود، آن كس كه از آن فتنه برائتجويد،بيمار است و آن كس كه بخواهد با آن حركت نمايد ماندگار است. انسانهاى با ايمان در آن زمان،يا كشته شدگانى هستند كه خونشان به هدر رفته استو يا ترسندگانى كه جوياى پناهند، آنان را با پيمان سوگند و ايماننمايى بفريبند، پسنباشيد شما از نشانههاى فتنه و علائم بدعتها، و ملتزم شويد بآنچه كه طناب جماعت[حقيقى]مسلمانان به آن بسته، و اركان اطاعتخداوندى بر آن بنا نهاده شده است، وبه بارگاه خدا ستمديده وارد شويد و ستمكار وارد نشويد، و بپرهيزيد از حركت درراههايى كه شيطان همواره نموده و خصومت در آن،تمركز يابد، و داخل نكنيد بهشكمهايتان لقمههاى حرام را، زيرا شما در ديدگاه آن خداوندى هستيد كه معصيت رابراى شما حرام، و راههاى اطاعت را براى شما سهل و هموار فرموده است.